Αγκαλιαστός

Ο Αγκαλιαστός είναι είδος ελληνικού παραδοσιακού χορού από την Κρήτη και συγκεκριμένα από την Ιεράπετρα. Είναι διαδεδομένος και στην υπόλοιπη Κρήτη, καθώς και στα ελληνικά νησιά. Ονομάζεται αγκαλιαστός, λόγω του ιδιαίτερου πιασίματος των χορευτών, που φαίνεται να αγκαλιάζει ο κάθε χορευτής τον μπροστινό του.

Χορεύεται από γυναίκες και άντρες και το μουσικό του μέτρο είναι 2/4. 

Ο χορός αυτός είναι κάπως τελετουργικός και μπορεί να κρατήσει αρκετή ώρα ανάλογα με το πλήθος των χορευτών. Ο λυράρης ο οποίος αποδίδει το χορό ή καμιά φορά και κάποια γυναίκα «η πλουμίστρα» προσπαθεί με μαντινάδες να «πλουμίσει» τους χορευτές δηλαδή να τους πειράξει ή να τους επαινέσει. Θεωρείται χορός της ανατολικής Κρήτης και ιδιαίτερα του νομού Λασιθίου.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένος ρυθμός στον Αγκαλιαστό. Οι χορευτές είναι πιασμένοι από τις παλάμες με τα χέρια κάτω φροντίζοντας να είναι ένας άντρας και μια γυναίκα και ακολουθούν διαισθητικά τη μουσική. Στην πρώτη μαντινάδα ο τελευταίος χορευτής σχηματίζει με την προηγούμενή του χορεύτρια μια καμάρα κάτω από την οποία περνούν και οι υπόλοιποι χορευτές με αποτέλεσμα στο τέλος ο τελευταίος χορευτής να φέρνει το χέρι του πάνω από το κεφάλι της μπροστινής του και να την αγκαλιάζει. Στη συνέχεια σταδιακά αγκαλιάζονται όλοι. Αφού αγκαλιαστούν όλοι ο λυράρης ή η «πλουμίστρα» αρχίζουν πάλι να πειράζουν ή να επαινούν τους χορευτές. Μόλις ακούσει ο πρώτος τη μαντινάδα του ξεπλέκεται. Στη συνέχεια ξεπλέκεται ο δεύτερος, ο τρίτος, ο τέταρτος μέχρι να ξεπλεχτούν όλοι. Αφού ξεπλεχτούν όλοι ο λυράρης γυρνάει τη μελωδία σε Λασiθιώτικο Πηδηχτό.

Ο αγκαλιαστός σύμφωνα με μαρτυρίες των κατοίκων του νομού Λασιθίου ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους νέους εξαιτίας του ιδιόμορφου τρόπου πιασίματος. Παρ’όλα αυτά ο χορός χορευόταν σπάνια και μόνο από συγγενικά πρόσωπα προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Και αυτό γιατί πολλές φορές η «πλουμίστρα» μέσα από τις μαντινάδες μπορούσε να αποκαλύψει ειδύλλια μεταξύ των χορευτών.

Σήμερα ο χορός δεν χορεύεται σχεδόν καθόλου.

Οι στίχοι του τραγουδιού:

Αγκαλιαστό να κάμουμε, κι έλα ν’ αγκαλιαστούμε,

Και βάστα και στη χέρα σου ρόδο να μυριστούμε.

Ποιος κρίνος ωραιότατος σού ‘δωσε τσι ασπράδες

Και ποια μηλιά δροσομηλιά τσι ροδοκοκκινάδες.

Βασιλικέ, που δεν μπορείς χωρίς νερό να ζήσεις

Όποιος ζητήξει μυρωδιά να μην του τη στερήσεις.

Σαν το διαμάντι καθαρό είναι το πρόσωπό σου,

Κι αστράφτει η κάθε σου ματιά μεσ’ το χαμόγελό σου.