Ντελή-Παπάς

Πολυφωνικό τραγούδι από τα Κτίσματα Πωγωνίου Ηπείρου.

Ένας περίφημος κλεφταρματωλός ήταν ο Παπά-Γιώργης «Ντελή-παπάς». Γεννήθηκε στο χωριό Μαυραναίοι Γρεβενών και ήταν συγγενής των Ζιακαίων, έδρασε γύρω στα 1834 - 1854. 

Ξεχώρισε για τις διοικητικές του ικανότητες, την πολεμική του πονηριά, το παράτολμο θάρρος του, αλλά και τη σωματική του ρώμη. 

Γι' αυτές ακριβώς τις ιδιότητες οι Τούρκοι τον ονόμασαν Ντελή-Παπά (τρελλοπαπά). Το 1854 με τους δικούς του άνδρες, ενώθηκε με τις δυνάμεις του Θ. Ζιάκα που μπήκαν στη Δυτ. Μακεδονία και πήρε μέρος στην μάχη τον Μέγα Σπήλιου Γρεβενών. 

Τακτικές μάχες με τον Τουρκικό στρατό έδωσε στο Μέτσοβο και το Κουτσελιό. Ήταν άριστος γνώστης όλων των περασμάτων τον Σμόλικα, και διακρίθηκε για την εξυπνάδα που διέθετε, ώστε να κρατά υπό έλεγχο όλες αυτές τις διαβάσεις της Βόρειας Πίνδου, οπότε αποτελούσε το συνεχές εμπόδιο σ’ όλα τα περάσματα των Τουρκαλβανών.

Οι δραστηριότητες του ήταν και η αίτια που η «λαϊκή μούσα» τον έκανε τραγούδι, το οποίο ακούγεται και στις μέρες μας.

Οι στίχοι του τραγουδιού:

Ωρέ ‘κούγω τον άνεμο κι αχάει μωρέ παπά Ντελή παπά,

ωρέ τον ‘κούγω και μαλώνει Ντελή παπά λεβέντη.

Ωρέ με τα βουνά εμάλωνε μωρέ παπά Ντελή παπά,

ωρέ και με τα δέντρα αχούσε Ντελή παπά λεβέντη.

Ωρέ(ν) εσείς βουνά των Γρεβενών μωρέ παπά Ντελή παπά,

ωρέ και πεύκα του Μετσόβου Ντελή παπά λεβέντη.

Ωρέ(ν) εσείς καλά τον ξέρετε μωρέ παπά Ντελή παπά,

ωρέ(ν) αυτόν τον Παπαγιώργη Ντελή παπά λεβέντη.

Ωρέ που ήταν μικρός στα γράμματα μωρέ παπά Ντελή παπά,

ωρέ μικρός στα πινακίδια Ντελή παπά λεβέντη.

Ωρέ και τώρα στα γεράματα μωρέ παπά Ντελή παπά,

ωρέ(ν) αρματωλός και κλέφτης Ντελή παπά λεβέντη.